لچک و ترنج چیست؟
سه شنبه ۶ مهر ۰۰ | ۱۰:۰۵
فرش ها یکی از متنوع ترین وسایل می باشند که در ابعاد مختلف با طرح های گوناگون تولید شده اند. انتخاب فرش با هر سلیقه ای و با هر توان مالی امکان پذیر می باشد. فرش ها را می توان بر اساس شانه و تراکم، ابعاد، طرح و نقش، جنس نخ های مصرفی و … از یک دیگر تفکیک کرد. لازم به ذکر می باشد که در هنگام خرید فرش علاوه بر شانه و تراکم با اصطلاحات دیگری چون لچک و ترنج نیز برخورد می کنید. برای این که در هنگام خرید فرش دچار تردید و سردرگمی نشوید باید با مفهوم لچک و ترنج فرش آشنا شوید. در ادامه قصد داریم به بیان مفهوم لچک و ترنج بپردازیم.
لچک و ترنج فرش چیست ؟
همان طور که گفته شد لچک و ترنج از اصطلاحات مربوط به فرش می باشند که هر کدام به نکته ای اشاره می کنند. هر کدام از اصطلاحات نامبرده به عناصر خاصی از نقش های به کار رفته در فرش اشاره دارند. طرح لچک و ترنج یکی از طرح های بسیار محبوب و مشهور می باشد که از دوره شاه عباسی در قالی های ایرانی مورد استفاده قرار گرفته است. عده ای بر این باور می باشند که این طرح و یا نقشه در ابتدا روی جلد های قرآن استفاده شده است. این طرح یکی از طرح های مرتب، دقیق و زیبا است که بر اساس ضوابط و معیار های منحصر به فرد وارد فرهنگ ایران و قالی های ایرانی شده است. طرح لچک و ترنج متشکل از یک قاب، ترنج و چهار عدد لچک می باشد. به عبارت دیگر ترنج به طرح میانی فرش و قالی گفته می شود و لچک به طرح و یا نقش موجود در گوشه های داخلی فرش اشاره دارد. در ادامه به صورت مجزا به معرفی هر کدام پرداخته ایم.
لچک
لچک یکی از عناصر موجود در سطح های قالی می باشد. به عبارت دیگر طرح لچک و ترنج یکی از طرح های معروف ، زیبا و قدمتی است که از دیر باز مورد استفاده بافندگان فرش قرار گرفت است. لچک در لغت به معنای گوشه در نتیجه لچک به طرح موجود در گوشه فرش ها و یا قالی ها اشاره دارد. برای این که به خوبی با لچک آشنا شوید می توانید طرح و یا نقش اصلی قالی و یا فرش را در نظر بگیرید، سپس یک چهارم آن را مشخص کنید. حال طرح و یا نقشی که در گوشه قسمت مشخص شده قرار گرفته است لچک نام دارد. فرش هایی که به طرح لچک و ترنج تولید شده اند دارای 4 عدد لچک می باشند. البته فرش هایی هم وجود دارند که لچک ندارند مانند بسیاری از طرح های افشان.
ترنج
و اما ترنج یکی از اصلی ترین و نمایان ترین عنصر در طرح و نقش فرش ها می باشد. در حقیقت ترنج در کانون دید قرار دارد و به خوبی در نقش قالی خودنمایی می کند. ترنج در فرش ها و قالی ها تنها یک عدد وجود دارد که در وسط قالی هک می شود. ترنج ها ممکن است به شکل دایره، بیضی، مربع، نواری و …. باشد و از نقش های مختلف مانند نقش های ختایی، اسلیمی و …. در بافت آن ها استفاده شده باشد. توجه کنید که در دو طرف قسمت بالایی ترنج و همچنین در دو طرف قسمت پایینی ترنج، لچک ها قرار گرفته اند. ترنج ها می توانند کوچک باشند و همچنین می تواند بزرگ باشند و تا نزدیک به لچک ادامه یافته باشند.
طرح لچک و ترنج
طرح لچک و ترنج خود به زیر شاخه های دیگری تبدیل می شود. به عبارت دیگر طرح های دیگری وجود دارد که از طرح لچک و ترنج ایده می گیرند اما تفاوت هایی با هم دارند که می توان به طرح های لچک دار، طرح های لچک و ترنج ساده، طرح های ترنج دار، طرح های لچکی، طرح های لچک ترنج با زمینه ساده و …. اشاره کرد که هر کدام ویژگی های منحصر به فردی دارند. به عنوان مثال طرح های ترنج دار یکی از طرح هایی می باشند که تنها عنصر ترنج در ساختار و نقش آن ها استفاده شده است و عاری از لچک می باشد. ترنج به کار رفته در این نوع نقش می تواند ساده باشد و همچنین بر اساس شکل های هندسی مختلف ایجاد شده باشد. طرح ترنجی طره دار نمونه دیگری از نقش های لچک و ترنج می باشد که طره اطراف نقش داخلی و زمینه آن را می پوشاند.
عوامل موثر در قیمت نهایی فرش ها
عوامل مختلفی در قیمت نهایی فرش ها و یا قالی ها موثر است که می توان به تراکم و شانه فرش، طرح و نقش آن، نوع نخ های مصرفی در بافت آن ها، کیفیت فرش و …. اشاره کرد. هر چقدر تراکم فرش بیشتر باشد قیمت نهایی فرش افزایش خواهد یافت. توجه کنید که اغلب نقش های پرکار و ظریف قیمت بالاتری خواهند داشت. فرش هایی که از نخ های ابریشمی در بافت آن ها استفاده شده است قیمت بالاتری دارند.
پیشنهاد مطالعه :
دیدگاه شما
