آموزش قدم به قدم رفو کردن فرش
شنبه ۸ آبان ۰۰ | ۱۰:۵۷
از آنجا که در اغلب خانه های هر ایرانی حداقل یک یا دو تخته فرش زینت بخش دکوراسیون داخلی منزل است، خواه‌ناخواه ممکن است فرش در معرض آسیب هایی قرار بگیرد. خیلی از این آسیب ها کاملا اتفاقی است و فرد در آن نقشی ندارد، مثل ساییدگی و پوسیدگی فرش بر اثر استفاده طولانی مدت از آن، که باعث پارگی فرش می شود. اما متاسفانه آسیب‌های دیگری از فرش که ناشی از عدم احتیاط افراد است مانند سوختن فرش بر اثر سیگار زغال اتو پاره شدن با چاقو و غیره وجود دارد.
اگر بنا به هر دلیلی فرش آسیب دید، می توان از تکنیک رفو جهت ترمیم آن استفاده کرد. در ادامه مقاله شما با مفاهیم و فوت و فن های رفوگری آشنا خواهید شد.
رفوگری فرش چیست؟
با توجه به قیمت بالای فرش، به جای جایگزین کردن آن با فرش نو، می توان با کمک متخصصین حوزه رفوگری با استفاده از فنون و تجارب ارزشمندشان، فرش آسیب دیده تان مثل روز اول شود.
بله درست خواندید ما از رفوی فرش به عنوان تکنیک و فن یاد می‌کنیم، چرا که امروزه هنر رفوگری فرش ازجمله مشاغلی است که ارزش و حساسیت بسیار بالایی دارد. در واقع هنر رفوگری فرش بسیار ظریف است بطوریکه در این هنر، رفوکار قسمتهای آسیب دیده فرش را ترمیم می کند بدون اینکه شما محل رفو را تشخیص دهید.
جالب است بدانید که حتی افرادی که فرش می بافند و بافنده نام دارند، از این هنر اطلاعات کافی ندارند و باید برای یادگیری به صورت کامل، این موارد را آموزش ببینند. با این توضیحات، اگر بخواهیم هنر رفوکاری را در یک جمله توصیف کنیم به این صورت است: هنر رفوکاری آمیزه ای از مهارت و هنر استاد کار است بدون اینکه محل رفو مشخص و دیده شود، با ظرافت هر چه تمام‌تر محل آسیب دیده فرش را ترمیم می کند.
ابزار و مواد لازم رفوگری
قطعا هر حرفه و کاری ابزار مخصوص به خود را دارد، رفوکاران فرش هم بدون ابزار نمی‌توانند یک کار تر و تمیز تحویل دهند. در این حرفه چون ظرافت از اهمیت بالایی برخوردار است، لازمه آن استفاده و داشتن ابزارهای مختلفی می باشد.
- قلاب، شانه رفوگری، چاقوی بدون نوک، چاقوی بافت، سوزن چرم دوزی، سوزن شیرازه دوزی، کیله برس قالی، دار رفوگری (چارچوب)، قیچی صاف و پرداخت، قاشین (برای باز کردن پرزها)، دم باریک، انبردست، تخته شیب دار، درفش، میخ، میخ کش، اتو، موم، نوار چرمی
- نخ های متناسب با رنگ و بافت فرش شیرازه، ریشه، خامه فرش بافی
- تهیه نقشه قسمت آسیب‌دیده فرش طبق الگوبرداری از قسمتهای سالم فرش
چه کارهایی رفوکار باید قبل از رفو کردن فرش انجام دهد؟
- قبل از رفو کردن حتماً باید فرش با جارو دستی یا جاروبرقی تمیز و غبارزدایی شود.
- اگر فرش نیاز به شستشو داشته باشد، با احتیاط و رعایت نکات شست و شوی فرش ، شسته شود.
- ترجیحاً در روز روشن و آفتابی این کار صورت می گیرد تا رفوکار دید کافی داشته باشد.
- رفوکار فرش را روی دار قالی و چارچوب نصب می کند.
- در صورت لزوم نقشه قسمت های آسیب دیده فرش را تهیه می کند.
- قبل از شروع کار، شدت و نوع آسیب فرش را بررسی می کند.
طرز رفوی فرش سوخته
- برای ترمیم قسمت سوخته ابتدا باید کاملاً بخش های سوختگی را سمباده بکشد و اضافات آن را از روی فرش پاک کند.
- در مرحله بعد با کمک قیچی، پرز های سالم روی سطح فرش را بریده و جدا می کند. برای این کار می توان حتی از نخ های هم رنگ فرش سوخته کمک گرفت و روی سطح سوخته را پوشانیده و با چسب روی قسمت سوخته را می چسباند.
- اگر سوختگی بر اثر چیزی باشد که بعد از رفو کردن همچنان اثر سوختگی بر روی فرش باقی مانده باشد، می توان با استفاده از محلول آب اکسیژنه و آب به نسبت 1 به 10 ترکیب کرده و با اسفنج روی قسمت آسیب دیده کشیده تا رنگ سوختگی از بین برود و بعد آن را شسته و خشک شود.
- اگر شدت سوختگی فرش خفیف باشد به طوری که تنها یک لکه زرد رنگ باقی مانده باشد، چاره کار قرار دادن برشی از پیاز روی لکه است و بعد از آن شستشوی فرش الزامیست.
طرز رفوی لبه های ساییده شده فرش
برای مرمت قسمت های ساییده شده فرش در ریشه های پوسیده، ابتدا باید عملیات شیرازه دوزی انجام دهد. حتماً در این موقع باید نخ های استفاده شده متناسب و همرنگ با نخ‌های شیرازه باشند. اگر این رنگ نخ مغایرت داشته باشد از ظرافت کارمی کاهد و چیزی شبیه به وصله دوزی به نظر می‌رسد.
رفو کار با استفاده از ابزارهایی مانند قیچی پشم چینی و چاقو قسمتهای آسیب دیده فرش را جدا می کند که در بعضی مواقع این تکه های جدا شده به کارش می آید. اگر شدت قسمت های پوسیده فرش در قسمت شیرازه زیاد باشد اصلا نگران نباشید رفوکارمی تواند این قسمت ها را تقویت کند؛ از این رو باید ابتدا لبه فرش را بپوشاند و بعد شیرازه ها را بدوزد یا ریشه ها را وصل کند.
طرز رفوی فرش پاره شده
ابزار مورد نیاز در این بخش سوزن و نخ فرش بافی است. به همان صورتی که فرش روی چهارچوب قرار دارد، از قسمت زیر فرش با استفاده از سوزن رفو گری بزرگ و نخ فرش بافی به شکل پس و پیش دوخته می‌شود، تا در انتهای دوخت و دوز، سر آزاد نخ در قسمت پشت فرش باقی بماند و در آخر کار سرنخ را به بلندی 1.5 سانتیمتر می برد.
سپس باید با استفاده از دست نواحی که ترمیم کرده را می کشد و چک می کند تا صاف باشد و برجستگی نداشته باشد و نهایتاً از همان پشت فرش روی قسمت ترمیم شده با تکه نواری از شیرازه، می دوزد.
در پایان لازم می دارم این نکته را عنوان کنم که قبل از هر اقدامی جهت رفوی فرشتان، ابتدا برآورد هزینه کنید و بسنجید که آیا مرمت کردن فرش به سودتان است یا تعویض آن. همچنین اگر تجربه شخصی در این زمینه دارید با ما به اشتراک بگذارید.
پیشنهاد مطالعه : 14 نکته افزایش طول عمر فرش
دیدگاه شما
